Kleine ergernissen

[DDD]

Als iemand over mij zegt dat ik eigenzinnig ben, is dat ook niet op de persoon.

Ja, dat is een opmerking op de persoon.
Waarom is “je bent eigenzinnig” op de persoon?
Omdat het gaat over wie jij bent (een eigenschap), niet over wat je doet in een bepaalde situatie.
Het is een persoonlijke kwalificatie, geen inhoudelijke reactie op het onderwerp van gesprek.

Dat ligt eraan. Als je het als argument zou gebruiken waarom iemand geen gelijk heeft, is het op de persoon. Als je het gebruikt als verklaring van een fenomeen, dan is het niet op de persoon.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Argumentum_ad_hominem

Dus als je zegt, jij bent eigenwijs en daarom is wat je zegt, niet waar, dan is dat een argument op de persoon.

Maar als je zegt, jij zegt veel domme dingen en je houdt die ook vol, daarom noem ik je eigenwijs, dan is dat geen argument op de persoon, maar een kwalificatie en verklarende hypothese, behalve dan als je daaraan ontleent dat iemand in een ander geval ook wel geen gelijk zal hebben.

Ja, dat is nog steeds een argument op de persoon — en zelfs sterker dan alleen “op de persoon”.

Waarom? omdat de uitspraak niet gaat over de inhoud van wat jij zegt, maar over:
jouw intelligentie (“domme dingen”),
jouw gedrag (“je houdt het vol”),
en jouw karakter (“daarom noem ik je eigenwijs”).

Dat zijn allemaal persoonlijke kwalificaties.
Ze gaan niet in op het onderwerp zelf.
In argumentatietaal heet dat: Ad hominem
(= een aanval op de persoon in plaats van op de inhoud).

Mijns inziens is dit onjuist. En ook een beetje onnozel om te vermelden hoe dat in argumentatietaal heet als ik dat net heb vermeld, laat staan om daar nog een uitleg bij te geven.

[DDD]

Los daarvan bedenk ik bij nalezen dat je eigenlijk totaal niet reageert op wat ik eigenlijk zei, maar gewoon een eigen verhaal afsteekt wat niets te maken heeft met wat ik schreef. Misschien komt omdat je het niet goed begreep.

Als ik zeg dat jij rood haar hebt, dan is dat een kwalificatie, maar is dat niet op de persoon. Het is een feit. Of niet natuurlijk, dat hangt af van de omstandigheden van het geval. Niet iedereen heeft immers rood haar.

Als ik zeg dat jij rood haar hebt en daarom geen verstand van de Heidelbergse Catechismus of niet kunt fietsen, dan pas is dat een argument op de persoon. Dat is een drogreden.

Het enkel kwalificeren van iemand als eigenzinnig is dus ook niet op de persoon. Pas als je zegt dat eigenzinnige mensen nooit of minder vaak gelijk hebben en daarom in dit geval ook niet, is dat op de persoon. Dat is nog een twijfelgeval, want het is ook een objectief feit dat bepaalde vormen van eigenzinnigheid meebrengen dat iemand eigenwijs is en niet goed luistert naar wat de ander zegt. Maar laat ik het niet te ingewikkeld maken.

De meeste mensen zullen een drogreden in het geval van rood haar wel herkennen, omdat ze zelf al wel bedenken dat het als onzin klinkt en daarom wel onzin zal zijn dat iemand met rood haar niet kan fietsen. Bij andere argumenten is dat voor veel mensen moeilijker, omdat het in hun ogen logischer klinkt, of beter gezegd te ingewikkeld klinkt om te kunnen beoordelen. Maar ook in de gevallen waarin niet iedereen het ziet, is een argument op de persoon als zodanig onzin.

Dat neemt niet weg, dat het niet op de persoon is als een leraar vaststelt dat een leerling zijn wiskundesommen niet begrijpt. Al is het altijd goed om ook met andere verklaringsmodellen rekening te houden, maar dat is weer een ander verhaal.

Als ik nu zou zeggen dat jouw conclusie over het doopformulier niet juist is, omdat je er niets van begrijpt, is dat op de persoon. Als ik enkel vaststel dat je het doopformulier niet begrijpt, is dat géén argument op de persoon. Het is wel een betwistbaar feit. Alleen al omdat er sommige mensen zijn die menen dat zij als enige het juist zien. Dat noemen we overigens niet meer eigenzinnig, maar eigenwijs.